Yazar: Senanur Boran Editör: Bahar Özbek
Antidepresanlar; majör depresif bozukluk gibi duygudurum bozuklukları, kaygı bozuklukları ve bazı kronik ağrı durumlarının tedavisinde kullanılan ilaçlardır-Özgül serotonin geri alım engelleyicileri (SSRI), yalnızca majör depresyonda değil obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi bozuklukların tedavisinde de etkili bir antidepresan sınıfıdır.Türkiye’de antidepresan kullanımı yıllar içinde dikkat çekici bir artış göstermektedir. Sağlık Bakanlığı’nın 2009–2020 dönemine ait verilerine göre, kişi başına düşen günlük antidepresan kullanımı yaklaşık %70 oranında artmıştır. 2009 yılında her 1.000 kişiye 29 doz düşerken, bu sayı 2020’de 49 doza yükselmiştir.
OECD verileri de benzer bir tabloyu ortaya koymakta. 2008 yılında bin kişiye düşen günlük antidepresan tüketimi 27,8 doz iken, 2019 yılında 48,9 doza çıkmıştır. Bu 12 yıllık süreçte, 2013 yılı hariç, her yıl kademeli bir artış gözlenmiştir. OECD’nin 2020 yılı verilerine göre, antidepresan kullanımının en yüksek olduğu ülke İzlanda’dır (bin kişiye 153 doz), en düşük kullanım ise Letonya’dadır (20 doz).
Türkiye, Avrupa’da antidepresan ilaçlara en fazla harcama yapan ülkeler arasında dördüncü sırada yer almakta. 2020 yılında Türkiye’nin bu ilaçlara yaptığı harcama 139 milyon ABD dolarıdır. Listenin başında ise 812 milyon dolarla Almanya bulunmaktadır. Türkiye genelinde yapılan bir araştırma, pandemi sürecinde antidepresan tüketiminin beklenenden çok daha fazla arttığını göstermektedir. 2020 ve 2021 yıllarında antidepresan kullanımı, 2019 yılına göre yaklaşık %20 oranında yükselmiştir.
Aynı çalışmada OECD ülkeleri arasında karşılaştırma da yapılmıştır. Tüketimin arttığı ülkelerin yanında, pandemi sürecinden etkilenmeyen ülkeler de vardır. Bu ülkeler arasında Almanya, Avustralya, Belçika, Fransa ve İtalya yer almaktadır.
Tüm bu veriler, Türkiye’de antidepresan kullanımının yıllar içinde belirgin bir şekilde arttığını göstermektedir. Bu durum, ruh sağlığı hizmetlerine olan ihtiyacın arttığını ve psikolojik destek ile ilaç tedavisinin toplum sağlığında önemli bir yer tuttuğunu ortaya koymaktadır.Antidepresan kullanımındaki bu artış, toplum olarak ruh sağlığını konuşmaya ve bu konuda daha fazla destek sunmaya ne kadar ihtiyaç duyduğumuzu göstermektedir. Destek almak bir güç göstergesidir, yalnız değilsiniz.
KAYNAKLAR
Ekonomim. (2025, 17 Ağustos). Türkiye’de antidepresan kullanımı son on yılda yüzde 67 arttı. Ekonomim. Erişim tarihi: 3 Ekim 2025, https://www.ekonomim.com/saglik/turkiyede-antidepresan-kullanimi-son-on-yilda-yuzde-67-artti-haberi-837461
Euronews. (2022, 8 Kasım). Türkiye’de kişi başına antideprasan kullanım miktarı 12 yılda yüzde 76 arttı. Euronews Türkiye. Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/saglik/2022/11/08/turkiyede-kisi-basina-antideprasan-kullanim-miktari-12-yilda-yuzde-76-artti-grafik
OECD. (2023). Health at a Glance 2023: OECD Indicators. OECD Publishing. Erişim Adresi: https://www.oecd.org/en/publications/health-at-a-glance-2023_7a7afb35-en.html
Vikipedi. (t.y.). Antidepresan. In Vikipedi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2025, https://tr.wikipedia.org/wiki/Antidepresan#cite_note-:0-1
Keleş, H. D., Bilgener, E. ve Keleş, E. (2024). Antidepressant consumption in Türkiye during the pandemic / Pandemi döneminde Türkiye’de antidepresan tüketimi. J. Fac. Pharm. Ankara / Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 48(2), 544–551. https://doi.org/10.33483/jfpau.1431730