Yazar: İlayda Toklu
Editör: Bahar Özbek
Ruh sağlığımıza gösterdiğimiz özen, genel yaşam kalitemizi doğrudan etkiler. Türkiye’de maddi zorluklar nedeniyle destek alamayan vatandaşlar için devlet, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla ücretsiz psikolojik danışmanlık hizmetleri sunulmaktadır.
İhtiyacınız olan desteği ücretsiz olarak alabileceğiniz başlıca kurumlar ve hizmetler aşağıdadır:
1. Resmi Kurumlar ve Sağlık Kuruluşları
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında aşağıdaki hizmetlerden faydalanabilir:
- Devlet Hastaneleri: Psikiyatri Poliklinikleri aracılığıyla ilk muayenenizi olabilirsiniz. Psikiyatrist hekim, gerekli gördüğü takdirde sizi hastane bünyesindeki klinik psikologlara yönlendirerek terapi hizmeti almanızı sağlayabilir. Randevularınızı MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) üzerinden veya ALO 182 hattından alabilirsiniz.
- Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri (TRSM): Ağır ruhsal bozukluğu (şizofreni, bipolar bozukluk vb.) olan bireylere ücretsiz olarak uzun süreli takip, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri sunar.
- Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM): İlk basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi amacıyla kurulan bu merkezler, bazı illerde psikososyal danışmanlık hizmetlerini de ücretsiz olarak sunmaktadır.
2. Bakanlıklar ve Sosyal Destek Hatları
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AİLE) – ALO 183 Sosyal Destek Hattı: Şiddet, ihmal, istismar gibi durumlarda veya genel sosyal destek ihtiyacında 7/24 ücretsiz psikolojik ve sosyal danışmanlık hizmeti verir.
- Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) – ALO 115: Bağımlılık (madde, alkol, kumar, teknoloji vb.) sorunları yaşayan bireylere ve ailelerine gizlilik ilkelerine bağlı, profesyonel psikolojik destek sağlar.
- Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM): Kadına yönelik şiddet mağdurlarına hukuki ve sosyal desteğin yanı sıra ücretsiz psikolojik danışmanlık hizmeti sunar.
- Gençlik ve Spor Bakanlığı (GSB) – Psikososyal Destek Platformu: Üniversite öğrencileri ve gençlere yönelik psikososyal destek hizmetleri sunar.
3. Yerel Yönetimler (Belediyeler)
- Birçok Büyükşehir ve ilçe belediyesi, kendi bünyelerinde Psikolojik Danışmanlık Merkezleri kurarak vatandaşlara ücretsiz bireysel terapi ve danışmanlık hizmetleri vermektedir.
- Başvuru ve bilgi almak için bulunduğunuz il veya ilçe belediyesinin resmi web sitesini ziyaret edebilir veya tüm belediye hizmetleri için ortak danışma hattı olan ALO 153’ü arayabilirsiniz.
4. Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ve Dernekler
Çeşitli STK’lar, özel durumlara yönelik veya dönemsel olarak ücretsiz destek programları yürütebilir:
- Türk Kızılayı: Afet ve kriz dönemlerinde veya Toplum Merkezleri aracılığıyla belirli illerde psikososyal destek hizmetleri sunar.
- Türk Psikologlar Derneği (TPD): Dönemsel kampanyalarla veya acil durumlarda (deprem, pandemi vb.) ücretsiz psikolojik destek hatları açabilir.
- Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı: Kadınlara yönelik şiddetle mücadele ve psikolojik destek konusunda uzmanlaşmıştır.
- Gönüllü Psikologlar Platformları: Özellikle büyük krizler sonrası (deprem gibi) gönüllülük esasıyla ücretsiz çevrim içi veya yüz yüze destek sunan platformlar aktif olabilir.
Unutmayın ruh sağlığınız ile ilgilenmek bir lüks değil, temel bir ihtiyaçtır. Yukarıda belirtilen kurumlarla iletişime geçerek size en uygun ücretsiz destek seçeneğini öğrenebilir ve randevu alabilirsiniz.
Kaynakça
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (t.y.). Alo 183 sosyal destek hattı ve hizmetleri. Erişim adresi: https://alo183.aile.gov.tr/
Sağlık Bakanlığı. (t.y.). Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) ve Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri. Erişim adresi: https://www.mhrs.gov.tr/ MHRS+1 ve https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/trsm-adresleri.html
Türk Kızılay Derneği. (t.y.). Toplum merkezleri sağlık ve psikososyal destek. Erişim adresi: https://ruhsagligi.kizilay.org.tr/hizmetler/toplum-merkezlerimiz
Türk Psikologlar Derneği (TPD). (t.y.). Hizmetler ve psikososyal destek faaliyetleri. Erişim adresi: https://psikolog.org.tr/
Yeşilay. (t.y.). YEDAM – Yeşilay Danışmanlık Merkezi ve Alo 115. Erişim adresi: https://www.yedam.org.tr/